اسلام آباد – 16 – آڪٽوبر (اي پي پي) صدر ڊاڪٽر عارف علوي غذائيت سان ڀرپور خورا?? جي پيداو??ر وڌائڻ جي لاءِ ڪيترن ئي محاذ تي ڪم ڪرڻ جي ضرورت تي زور ڏيندي چيو آهي ته پاڻي ۽ خورا?? جي نظام کي بهتر بڻائڻ، پاڻي جو بهتر انتظام، ڳوٺاڻي ترقي جي منصوبن کي فنڊ مهيا ڪرڻ ۽ اعليٰ ڪارڪردگي جي آبپاشي نظام کي اختيار ڪرڻو پوندو، زراع?? جي بنياد تي ترقي نه رڳو آبادگار جي آمدني کي نمايان طور تي وڌائي سگهي ٿي پر ان سان خورا?? جي پيداو??ر وڌائڻ، قيمتون گهٽ ڪرڻ ۽ روانگي واپار جي لاءِ اضافي خوراڪ پيدا ڪرڻ ۾ مدد ملي سگهي ٿي. ايوان صدر جي پريس ونگ موجب صدر خورا?? جي عالمي ڏهاڙي جي موقعي تي پنهنجي پيغام ۾ چيو ته خوراڪ جو عالمي ڏهاڙو آڪٽوبر ۾ هر سال عالمي سطح تي ملهايو وڃي ٿو، هي ڏينهن پائيدار زراع?? جي اهميت طرف اسان جو ڌيان ڇڪرائي ٿو، ان ڏينهن جو مقصد مختلف پاليسين ۽ قدمن جي لاءِ حڪومتن ۽ ٻين ڌرين جي حمايت حاصل ڪرڻ آهي. هن چيو ته پاڪ??تا?? ۾ غرب?? جي گهٽتائي ۽ غذائي تحفظ کي يقيني بڻائڻ جي اسان جون ڪوششون انهي صورت ۾ ڪارائتيون ٿي سگهن ٿيون جڏهن زراع?? جي شعبي کي مناسب اهميت ڏني وڃي. صدر چيو ته هن سال خورا?? جي عالمي اداري غذائي تحفظ کي يقيني بڻائڻ جي لاءِ ”پاڻي زندگي آهي، پاڻي خوراڪ آهي: ڪير پٺتي نه رهجي وڃي“ جو جامع عنوان متعارف ڪرايو آهي، اهو عنوان پاڪ??تا?? جي موجوده صورتحال سان انتهائي هڪ جهڙائي رکي ٿو. هن چيو ته عالمي سطح تي آبادي ۾ تيزي سان اضافي سان پاڻي جي طلب ۾ نمايان اضافو ٿي رهيو آهي، هڪ اندازي موجب هڪ سئو سال جي اندر اسان کي اٽڪل ڇهوڻ تي وڌيڪ پاڻي جي ضرورت پوندي، اسرندڙ ملڪن ۾ پاڻي جي وڌندڙ طلب ۽ زيان جي ڪري پاڻي جي دستيابي ترتيبوار گهٽ ٿي رهي آهي. صدر چيو ته پاڪ??تا?? جي خوش قسمتي آهي جو اسان وٽ پاڻي وسيلن جو هڪ انوکو امتزاج موجود آهي، سنڌو درياءَ جو نظام دنيا جي وڏن آبپاشي جي نظامن مان هڪ آهي جيڪو اٽڪل 1.5 لک مربع ڪلوميٽر تي ٻڌل آهي ۽ پاڪ??تا?? جي ڪل پوکيءَ ٿيل زمين جو 83 سيڪڙو آهي، هماليه ۽ قراقرم جي جابلو سلسلن تي گهٽ ٿيندڙ برفباري ۽ آبادي ۾ تيزي سان اضافي سان اسان جي پاڻي وسيلن تي دٻاءُ وڌي رهيو آهي. هن چيو ته پاڪ??تا?? ۾ ڳوٺاڻي علائقن ۾ گهريلو پاڻي جي استعمال ۾ زميني پاڻي جو حصو اٽڪل 90 سيڪڙو جڏهن ته زراع?? جي شعبي ۾ اٽڪل 50 سيڪڙو آهي، واهن جي پاڻي جي غيريقيني فراهمي جي ڪري سڄي پاڪ??تا?? جي آبادگارن زميني پمپ استعمال ڪرڻ شروع ڪيا، سنڌ طاس آبپاشي جي نظام ۾ اٽڪل 5 ل?? ٽيوب ويل پڻ شامل آهن ۽ ان سان اٽڪل 50 ارب مڪعب ميٽر پاڻي پمپ ڪيو وڃي ٿو. صدر چيو ته گهريلو سيڪٽر ۾ به زمين هيٺ پاڻي جو غيرضروري استعمال وڌي رهيو آهي، جنهن جي ڪري اهو قيمتي قدرتي ذخيرو تيزي سان ختم ٿي رهيو آهي، موسمياتي تبديليون به وڏن نقصانن جو سبب بڻجي رهيون آهن، 2022ع جي ٻوڏ دوران اٽڪل 3 ڪروڙ ماڻهو متاثر ٿيا ۽ ملڪ کي 30 ارب ڊالر جو مالي نقصان ٿيو. ڊاڪٽر عارف علوي چيو ته قدرتي وسيلن جي تحفظ، پيداواري صلاحيت وڌائڻ ۽ غذائي کوٽ جي خاتمي جي لاءِ سمورين ڌرين جو شامل ٿيڻ ۽ واضح هدف مقرر ڪرڻ ضروري آهي، هدفن جو بنياد ٺوس ثبوتن ۽ بنيادي سببن جي گڏيل سمجهه تي هجڻ گهرجي. هن چيو ته زراع?? جي بنياد تي ترقي نه رڳو آبادگار جي آمدني کي نمايان طور تي وڌائي سگهي ٿي پر ان سان خورا?? جي پيداو??ر وڌائڻ، قيمتون گهٽ ڪرڻ ۽ روانگي واپار لاءِ اضافي خوراڪ پيدا ڪرڻ ۾ مدد ملي سگهي ٿي. صدر چيو ته معيشت ۾ بهتري ۽ عوام جي زندگين ۾ حقيقي تبديلي آڻڻ جي لاءِ اسان جو ڌيان زراعت تي رهندو.
